เพร็พ (PrEP)

ยาเพร็พ ป้องกันการติดเชื้อ HIV โดย PrEP คือยาที่ใช้ในการป้องกันเชื้อเอชไอวี (HIV) ก่อนการสัมผัสโรค โดยการรับประทานยาวันละหนึ่งเม็ดทุกวัน โดยเพร็พแบบยาเม็ดนั้นได้แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือ On demand และ Daily

ยา PrEP (เพร็พ) คืออะไร

ยาเพร็พ (PrEP) ย่อมาจาก Pre-Exposure Prophylaxis คือยาที่ใช้ในการป้องกันเชื้อเอชไอวี (HIV) ก่อนการสัมผัสโรค โดยการรับประทานยาวันละหนึ่งเม็ดทุกวัน เพร็พ (PrEP) ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ ได้ จึงยังจำเป็นต้องใช้ถุงยางอนามัยในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ โดยหากอยากให้แน่ใจว่าป้องกัน HIV และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ควรใช้ PrEP และถุงยางคู่กันตลอด

ใครควรทานยา PrEP

• ผู้ที่มีเปลี่ยนคู่นอนหลายคน
• ชายที่มีเพศสัมพันธ์ชาย
• ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ หรือคู่นอนกับผู้ที่มีเชื้อเอชไอวี
• ผู้ที่ทำงานบริการทางเพศ
• ผู้ที่ทานยา PEP เป๊ป อยู่เป็นประจำ
• ผู้ที่ใช้สารเสพย์ติดชนิดฉีด
• ผู้ที่มีโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ภายใน 6 เดือนที่ผ่านมา เช่นหนองใน ซิฟิลิส

PrEP ป้องกันจากการติดเชื้อเอชไอวี กี่เปอร์เซ็น

ยา PrEP สามารถป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีได้เกือบ 100% หากผู้มารับบริการรับประทานทุกวัน และมีวินัยในการรับประทาน คือรับประทานในเวลาเดียวกันในทุกๆวัน และใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง

จะทาน PrEP ต้องตรวจอะไรบ้าง

ก่อนทานเพร็พ ต้องมีการตรวจเอชไอวี ก่อนและแน่ใจว่า มีสถานเลือดเป็นลบ หรือไม่ติดเชื้อเอชไอวี นั้นเอง จากนั้นตรวจดู การทำงานของตับและไตว่าปกติหรือไม่ หลังจากที่ได้รับ PrEP ครั้งแรกและแพทย์จะนัดตรวจอาการและเลือดทุก  3 เดือน

ยาเพร็พทานอย่างไง

โดยเพร็พแบบยาเม็ดนั้นได้แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือ On demand และ Daily และแต่ละรูปแบบนั้นมีวิธีการใช้ที่แตกต่าางกัน

Daily PrEP (เพร็พรายวัน) กินทุกวัน เวลาเดิม วันละเม็ด (เวลากำหนดเองได้) ไม่ต้องกินตามมื้ออาหาร สามารถเริ่มกินได้เลย 2 เม็ด 2-24 ชั่วโมงก่อนมีเซ็กส์ แล้วทานต่อเนื่องวันละ 1 เม็ด

On Demand PrEP (เพร็พเมื่อต้องการ) สำหรับผู้ที่วางแผนการมีเซ็กส์ได้ หรือว่ามีเซ็กส์ไม่บ่อย มีเป็นช่วงๆ กินเฉพาะช่วงที่จะมีเซ็กส์ โดยกิน 2 เม็ด 2-24 ชั่วโมงก่อนมีเซ็กส์ แล้วกินวันละ 1 เม็ดจนถึงวันที่จะมีเซ็กส์ครั้งสุดท้ายในช่วงนั้น เสร็จแล้วปิดท้ายด้วยการกินวันละ 1 เม็ด อีก 2 วันหลังเซ็กส์ครั้งสุดท้าย

PrEP กับ PEP แตกต่างกันอย่างไร

• PEP หรือ Post-Exposure Prophylaxis เป็นยาป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ในกรณีฉุกเฉิน ที่จำเป็นต้องรับประทานทันที หรือให้เร็วที่สุดหลังมีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อเอชไอวี โดยต้องกินภายใน 72 ชั่วโมง รับประทานติดต่อกันนาน 28 วัน
• ยาPrEP เป็นการป้องกัน การการสัมผัสกับเชื้อเอชไอวี

ยา PrEP ราคาเท่าไหร่

ปัจจุบัน สามารถรับยาเพร็พฟรีได้ ตามองค์กรที่ดูแลรักษาและให้ความรู้เอชไอวี หรือคลินิคที่ให้บริการตรวจเอชไอวี และรักษาเอชไอวี โดยปัจจุบัน ราคาเริ่มต้นที่ 500-1200 บาทต่อเดือน

ผลข้างเคียงของเพร็พ PrEP

• PrEP มีผลข้างเคียงได้แต่พบน้อยมาก ประมาณ 1 ใน 200 คน จะมีผลกับไต ซึ่งจะกลับไปเป็นปกติเมื่อหยุดกินยา
• สำหรับบางคนที่ ทาน PrEP แล้วจะเวียนหัว ปวดหัว คลื่นไส้ อาเจียน กินข้าวไม่ได้ในระยะ 1 -2 อาทิตย์แรก ซึ่งเป็นผลข้างเคียงที่ไม่อันตรายและหายเองได้

ลืมกินยา PrEP จะทำยังไง

หากนึกขึ้นได้เมื่อไหร่ให้รีบกินทัน และไม่ควรลืมบ่อย

การรับประทานPrEP ต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์ เนื่องจากต้องมีการเจาะเลือดติดตามและต้องเฝ้าระวังผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้