ซิฟิลิส Syphilis คืออะไร

โรคซิฟิลิส เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เกิดจากเชื้อ ทรีโปนีมา พาลลิดัม ชื่ออังกฤษ คือ Treponema pallidum ซึ่งเป็นเชื้อแบคทีเรีย สามารถทําให้เกิดโรคที่มีอาการและอาการแสดงคล้ายโรคอื่นหลายโรค 

ซิฟิลิสเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตของทารกทั่วโลกในปี ค.ศ. 2016 โรคซิฟิลิส กลับมาเป็นข่าวดังอีกครั้ง เพราะค้นพบว่าซิฟิลิส กลับมาระบาดในประเทศไทยอีกครั้ง และในครั้งนี้พบโรคซิฟิลิส ในผู้ป่วยมากขึ้นอย่างผิดปกติ จนทำให้ทุกฝ่ายต่างตื่นตระหนก และควรหาทางป้องกันตัวเองโดยด่วน

โรคซิฟิลิสติดต่อ ได้อย่างไร

• ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ติดต่อขณะสัมผัสเยื่อบุ ช่องคลอด ท่อปัสสาวะ ทวารหนัก หรือช่องปาก
• ติดต่อจากแม่สู่ลูก เชื้อนี้สามารถติดต่อจากแม่ ไปสู่ลูกในขณะตั้งครรภ์หรือระหว่างการคลอด
• ติดต่อทางอื่น เชื้อนี้อ่อนแอและตายง่ายในสิ่ง แวดล้อมทั่วไป ดังนั้นการสัมผัสมือของผู้ที่เป็น ซิฟิลิสหรือการนั่งโถส้วมจะไม่เกิดการติดต่อ เมื่อ ผิวหนังที่มีแผลสัมผัสกับแผลที่มีเชื้อซิฟิลิส จะมี โอกาสติดเชื้อได้

อาการของโรคซิฟิลิส

ซิฟิลิส ระยะแรก (Primary syphilis) 

หลังจากได้รับเชื้อ 10-90 วันโดยเฉลี่ยประมาณ 21 วัน จะมีตุ่มแดงแตกออกเป็นแผลที่อวัยวะเพศ ตรงบริเวณที่เชื้อเข้า แผลมักจะเป็นแผลเดียว ไม่เจ็บ ขอบนูน ต่อมน้ำเหลืองจะโตกดไม่เจ็บ

• ตำแหน่งที่พบได้บ่อยได้แก่ อวัยวะเพศชาย อัณฑะ ทวารหนัก ช่องคลอด ริมฝีปาก
• แผลจะอยู่ 1-5 สัปดาห์แผลจะหายไปเอง
• แม้ว่าแผลจะหายไปแต่ยังคงมีเชื้ออยู่ในกระแสเลือด
• สำหรับผู้ที่เป็นโรคเอดส์ และมีขนาดใหญ่และมีอาการเจ็บมาก
• การตรวจเลือกในช่วงนี้อาจจะให้ผลลบได้ร้อยละ 30

ซิฟิลิส ระยะที่สอง ผื่นขึ้น ( Secondary Syphilis )

ผู้ป่วยจะมีอาการอยู่ประมาณ 2-6 สัปดาห์ หลังจากแผลคิมแข็งหา นอกจากนี้ จะยังมีอาการอื่น ๆ อีก เช่น 

• ต่อมน้ำเหลืองโต
• ปวดตามข้อเนื่องจากข้ออักเสบ
• มีผื่นสีแดงน้ำตาลที่ฝ่ามือ ฝ่าเท้า ไม่คัน
• ผื่นนี้สามารถพบได้ทั่วตัว ทั้งฝ่ามือ ฝ่าเท้า
• จะพบหูด Condylomata lata บริเวณที่อับชื้น เช่นรักแร้ ทวารหนัก ขาหนีบ
• จะพบผื่นสีเทาในปาก คอ และปากมดลูก

ซิฟิลิส ระยะแฝง  ( Latent syphilis )

ช่วงนี้ผู้ป่วยไม่มีอาการของโรค ช่วงนี้กินเวลา 2-30 ปีหลังจากได้รับเชื้อ เชื้อจะยังคงอยู่ในร่างกายต่อไปได้อีกหลายปีโดยไม่ได้แสดงอาการผิดปกติอะไรออกมาอีก จึงเรียกว่า ระยะแฝง

• ระยะหลบซ่อน
• หากตรวจเลือดจะพบเชื้อในกระแสเลือด
• ถ้าไม่รักษาจะสามารถถ่ายทอดไปสู่ทารกในครรภ์ได้

ซิฟิลิส ระยะหลัง (Tertiary syphilis )

• รักษาโดยรับประทานยาปฏิชีวนะหรือโดยการฉีดยาปฏิชีวนะเข้ากล้าม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระยะของโรคที่เป็น 
• ยาที่ใช้รักษาคือ Penicillin
• การรักษาต้องรักษาทั้งคู่
• ผู้ป่วยโรคนี้ขณะมีแผลควรงดการมีเพศสัมพันธ์หรือสวม ถุงยาอนามัยจนกว่าแผลหายสนิท และควรแจ้งให้คู่นอน ทราบเพื่อมารับการรักษาด้วย 
• รคนี้สามารถรักษาให้หายขาดได้ ดังนั้นผู้ที่มีพฤติกรรม เสี่ยงทางเทศ ควรได้รับการตรวจคัดกรองโรคซิฟิลิสอย่าง สม่ำเสมอ

ป้องกันซิฟิลิสอย่างไร

• ไม่เปลี่ยนคู่นอนบ่อย ๆ และหมั่นตรวจเอชไอวี และโรคติดต่อทางเพศเป็นประจำ
• ไม่ร่วมเพศกับผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือถ้าจำเป็นก็เลือกใช้แต่ถุงยางอนามัยที่มีคุณภาพดีทุกครั้ง
• หลีกเลี่ยงการใช้ยาเสพติด โดยเฉพาะการใช้เข็มหรือกระบอกฉีดยาร่วมกัน
• การล้างอวัยวะเพศ ปัสสาวะ หรือสวนล้างช่องคลอด ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมทั้งซิฟิลิสได้

ใครที่ต้องตรวจหาเชื้อซิฟิลิส

• เกย์ หรือผู้ที่เปลี่ยนคู่นอนบ่อย ๆ
• คนตั้งครรภ์
• มีคู่ครองที่ผลเลือดการตรวจพบเชื้อโรคเอดส์